Smart contract là gì?

Smart contract hiểu theo cách đơn giản nghĩa là hợp đồng thông minh. Một hợp đồng thông minh khác với hợp đồng thông thường ở chỗ hợp đồng thông minh có thể được xác lập và thỏa thuận giữa con người với con người, máy móc với con người, hoặc máy móc với máy móc thay vì chỉ con người với con người như hợp đồng thông thường.

Khái niệm Smart contract được đề xuất lần đầu tiên năm 1996 bởi Nick Szabo. Ông định nghĩa một Smart contract là một giao thức máy tính tạo ra để số hóa, kiểm chứng và thực thi các thỏa thuận và nghĩa vụ được quy định trong một hợp đồng. Smart contract cho phép thực thi các giao dịch một cách đáng tin cậy mà không cần một bên thứ ba làm chứng. Các giao dịch đó có thể theo dấu và không thể đảo ngược được.

Ngày nay, với sự phát triển của công nghệ blockchain, smart contract / hợp đồng thông minh chủ yếu được sử dụng cho các mục đích tính toán hoạt động trên blockchain hoặc sổ cái phân tán.

Nổi bật nhất ta có thể thấy đó là Ethereum, đồng tiền mã hóa với một framework cho smart contract được sử dụng rộng rãi nhất hiện nay.

Những ưu điểm của Smart contract

Ưu điểm rõ ràng nhất của hợp đồng thông minh mà ta có thể nhận thấy ngay đó là sự can thiệp của máy tính giúp cho mọi quy trình được tự động hóa, không cần sự can thiệp của bên thứ 3.

Tiết kiệm chi phí là ưu điểm tiếp theo, thay vì phải trả phí cho bên làm chứng thì bạn chỉ cần trả một khoản phí rất nhỏ cho mạng lưới blockchain.

Độ tin tưởng cao: với smart contract và blockchain mã hóa, không một bên nào có thể can thiệp vào quá trình thực thi cũng như thỏa thuận của hợp đồng một khi đã được hoàn tất.

Minh bạch, rõ ràng: mọi giao dịch đều được ghi nhận trên blockchain, có thể truy dấu ra nguồn gốc và không thể đảo nghịch giao dịch.

Nhanh, gọn và tiện lợi: với sự trợ giúp của blockchain, một hợp đồng thông minh có thể thiết lập và thực thi chỉ trong vài giây. Hợp đồng cũng có thể cùng lúc thiết lập với nhiều người khác nhau và dùng đi dùng lại nhiều lần, rất tiện lợi.

Linh hoạt: hệ thống máy tính tự động sắp xếp và thực thi chính xác những quy định trong hợp đồng thông minh. Từng trường hợp có thể được xử lý linh hoạt và hiệu quả cho người sử dụng.

Ứng dụng của Smart contract

Để hiểu thêm về cách thức hoạt động của smart contract, ta hãy đi vào vài ứng dụng thực tiễn.

Smart contract kết hợp với blockchain có thể ứng dụng trong rất nhiều lĩnh vực, từ tài chính, bảo hiểm, ngân hàng cho đến nhỏ hơn như giải trí, bình chọn… Với mỗi lĩnh vực ta lại sử dụng một loại hợp đồng thông minh khác nhau, ví dụ hợp đồng vay tiền, hợp đồng đóng tiền định kỳ, hợp đồng mua bán, hợp đồng chuyển nhượng…

Bạn có thể hiểu đơn giản là khi một lĩnh vực được áp dụng hợp đồng thông minh, mọi quyết định hoặc giao dịch thuận theo hợp đồng đều được xử lý tự động khi thỏa điều kiện đã đưa ra. Ví dụ:

• Hợp đồng vay tiền có lãi suất: bạn vay một số tiền có lãi suất và ký hợp đồng này, khi đến một ngày nhất định, hợp đồng thông minh sẽ tự trừ tiền trong tài khoản của bạn và gửi cho người cho vay theo tỉ lệ đúng như đã ký kết.
• Hợp đồng chuyển nhượng: nếu bạn trả 50% số tiền bạn sẽ được giữ cọc món hàng, nếu trả đủ 100% bạn sẽ được nhận món hàng đó, nếu bạn trả 50% nhưng không thanh toán đủ trong thời gian quy định thì bạn sẽ mất cọc, tất cả đều được tự động xử lý với hợp đồng thông minh.

Một ứng dụng rộng rãi của hợp đồng thông minh trong lĩnh vực tiền mã hóa đó là phát hành ICO. Một hợp đồng thông minh được viết ra để khi nhà đầu tư gửi vào địa chỉ của hợp đồng một số tiền, họ sẽ nhận lại được một số token tương ứng với số tiền họ đã bỏ ra. Hợp đồng thông minh đó có thể bổ sung một số điều kiện như đóng băng số tiền nhận được trong một khoản thời gian quy định hoặc hủy các token không bán được.

Việc ứng dụng hợp đồng thông minh và blockchain trong ICO giúp các nhà đầu tư có thể theo dõi dự án đã gọi được bao nhiêu tiền, có đạt được mục tiêu hay không, và nhiều thông tin khác nữa.

Cách thức Smart Contract Etherem hoạt động

Bạn cần biết rằng Bitcoin chính là mô hình đầu tiên áp dụng smart contract cơ bản khi mạng lưới có thể chuyển giá trị của người này sang người khác. Các node trong mạng lưới chỉ xác thực giao dịch khi đạt được các điều kiện nhất định.

Nhưng Bitcoin chỉ giới hạn mục đích sử dụng trong tiền mã hóa.

Trái lại, Ethereum thay thế ngôn ngữ lập trình hạn chế của Bitcoin với một ngôn ngữ cho phép các nhà phát triển viết các ứng dụng của riêng mình.

Ethereum cho phép các nhà phát triển lập trình các smart contract của riêng họ, hoặc gọi là “autonomous agents” theo cách gọi trong white paper. Ngôn ngữ đó gọi là “Turing-complete”.

Smart contracts có thể:

• Hoạt động như một tài khoản “đa chữ ký”, nghĩa là tiền chỉ được sử dụng khi đạt được tỉ lệ phần trăm người đồng ý.
• Quản lý thỏa thuận giữa người dùng, ví dụ hợp đồng bảo hiểm.
• Cung cấp tiện ích cho các hợp đồng thông minh khác, tương tự như cách các thư viện phần mềm hoạt động.
• Lưu trữ các thông tin về ứng dụng, như thông tin đăng ký tên miền hoặc hồ sơ thành viên.

Một Ethereum Smart Contract tập hợp những đoạn mã được viết theo ngôn ngữ mà Ethereum blockchain hiểu được. Các đoạn mã này có nhiệm vụ thu thập các dữ liệu và so sánh với các điều kiện được đưa ra để dựa vào đó quyết định các thao tác sẽ được thực thi.

Trong phát hành token ICO với smart contract, bạn còn phải tuân thủ theo các quy chuẩn trong việc lập trình để tạo ra các token khau tùy theo mục đích của bạn, các token thông dụng trên smart contract như token ERC20, ERC223,…

Cách kiếm tiền từ Smart contract

Có nhiều cách để bạn kiếm được tiền từ Smart Contract, Payvnn xin nếu ra một số ví dụ:

• Bạn nghĩ ra một trường hợp ứng dụng Smart Contract trong thực tiễn và bạn thuê người viết ra nó để ứng dụng và kiếm tiền.
• Bạn có khả năng lập trình, bạn có thể bán các hợp đồng thông minh do bạn viết ra hoặc xây dựng thư viện hợp đồng thông minh để bán.